Δεν ξεχνώ
την ώρα που έσχισε το μαντάτο
Το θλιβερό εκείνο πρωινό
Κραυγή οργής για πραξικόπημα
Παύση ατέρμονη
Σε τούτη τη γη τη ματωμένη
Πρωτομαγιά μου! Εγώ θα σου πλέξω το στεφάνι της ξεγνοιασιάς και το παινάδι της ομορφιάς σου, της ανοιξιάτικης… Εγώ θα γεμίσω το καλάθι της εκδρομής με λαγάνες ελιές και χαλβά… για τη γιορτή σου τη γενέθλια. Εγώ θα τρέξω σαν παιδάκι και θα μαζέψω αγριο – παπαρούνες νιοσκασμένες από το κουκούλι τους, λευκές και κίτρινες άγριο-μαργαρίτες και μαβί μολόχα για να ζηλέψουν τα λουλούδια του ανοιξιάτικου κήπου, που το ανθρώπινο χέρι κατά μίμηση του θεϊκού -δεν είναι ύβρις!- οριοθετεί την έκταση, την επέκταση, το ύψος του άνθινου κορμού και το βάθος της ρίζας του, που χωρίζει και ξεχωρίζει τα άνθινα είδη, που διακρίνει τα χρώματα, τα αρώματα και την εμφάνιση και τα ταξινομεί…
Is this the red that it should have
dispersing art on painters’ canvas?
the red that matadors withhold from charging bulls,
the basis of a fare lady’s smile?
Is this the red that brightens skies,
turning green leaves to yellow
while branches shaking at the wind
to cast a morning mist?
Σαν ταξιδιώτες μιας προφητικής ελπίδας
Και σαν αδάμαστοι του Οδυσσέα γόνοι
ψάχνουμε συμφιλίωση με τη θεά Κίρκη
Σε κάποια χώρα που θα μας δεχτεί ν’ αποδημήσουμε.
Σαν ταξιδιώτες υπερπόντιας εκστρατείας
και οι σειρήνες να ακούγονται γλυκές
Απ’ την Ιθάκη μας κινήσαμε να φύγουμε,
Και φτάσαμε για χρησμό ως τις Βραγχίδες.
Σαν άνοιξε τα μάτια του
τότε που ήταν βρέφος,
δεν είχε ιδέα ο θνητός
τι τρέχει ολόγυρά του.
Μάνα, πατέρα έβλεπε
μονάχα με τα μάτια
κι αν άκουγε δεν ήξερε
δεν ένιωθε, δεν πάσχιζε…
Σαν πήρε και μεγάλωνε
ακόμα δεν μπορούσε
να δει, να κρίνει γύρω του
τι άραγε συνέβαινε.
Ο Παναγιώτης ήταν μαθητής στο Γυμνάσιο του Θέρμου. ΄Ηταν από κάποιο μακρινό χωριό της Ορεινής Τριχωνίδας και όπως πολλοί άλλοι εξωθέρμιοι μαθητές νοίκιαζε δωμάτιο. Τα πρώτα χρόνια νοίκιαζε στο σπίτι της κυρα-Κούλας αλλά τα δυο τελευταία χρόνια στο σπίτι της κυρίας Μάρθας Δάρακα. Ο σύζυγός της κυρίας Δάρακα ήταν πρώην αξιωματικός, γύρω στα 75 του. Είχε αποστρατευτεί στη δεκαετία του 1920. Κάποτε έδινε κάποιες ομιλίες για τα ταραχώδη γεγονότα των δεκαετιών του 1910 και 1920. Τα δυο παιδιά τους ζούσαν στην Αθήνα.
Κοιτάζω σε συχνότερα ίσως
απ΄ότι αρμόζει!
Δεν διαφωνώ,
ο αντικατοπτρισμός απέχει
παρασάγγας
από την πραγματικότητα ενός.
Αν είσαι αδέκαστος
ως προς κάποια φαινόμενα,
μασκοφορείς αλοίμονο
τα ένδον, το ποιόν!
Τη δική μου την πατρίδα έκλεψαν οι φίλοι μου
Τη δική μου την πατρίδα πούλησαν τ’ αδέρφια μου
Δέντρα, βουνά μην το ξεχνάτε.
Σε καμαρώνω φως μου!
Σβήνω στην θωριά των ματιών σου,
θαυμάζω τον Νου, την Ψυχή,
την στον απέναντι, ζεστασιά σου
τα ταλέντα σου.
Ο Πλάστης υπήρξε γενναιόδωρος
μαζί μου, είσαι δική μου
μου φτάνει ετούτο!
Πιπίνα Ιωσηφίδου-Έλλη απόσπασμα από το βιβλίο “Μαύρο-Άσπρο“ έκδοση 2011 …Καταχθόνια τα δεσμά του Μαύρου μας σφίγγουν, μας πνίγουν νιώθουμε τις…
Η πρώτη φορά που “άκουσα” για τη συγγραφέα Διονυσία Μούσουρα, ήταν το 2015. Είχε παραχωρήσει τότε, μια εξαιρετική συνέντευξη για το ένθετο “Τέχνης Λόγια”, το οποίο κυκλοφορούσε με την εφημερίδα ” Ημέρα της Ζάκυνθος”, στην καλή συνάδελφο και φίλη Katerina Demeti! Δυό χρόνια μετά, έχω την τιμή να τη φιλοξενώ στη σελίδα μας!
Χρειάστηκε μόλις, μια εβδομάδα για να διαβάσω το βιβλίο της με τίτλο “Του Φιόρου και του Μισεμού”, το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Περίπλους. Πρόκειται για συλλογή διηγημάτων που έχουν ένα κοινό χαρακτητιστικό. Κάποια ολόκληρα, κάποια σε μεγάλο μέρος τους, δεν αποτελούν μυθοπλασία αλλά πραγματικότητα!
Η Βουβή Σύγκρουση δύο Τιτάνων της Ελληνικής Λογοτεχνίας: του Νίκου Καζαντζάκη και του Άγγελου Σικελιανού Δρ Πιπίνα Έλλη (Dr Pipina…
Research sheds light on the missing persons of Cyprus who disappeared without a trace during the Turkish invasion of 1974. Andrea Stylianou talks to “Neos Kosmos” about her academic achievements and being a human rights advocate.
Πού θα σε βρω
μού ‘λειψε της καρδιάς η ζεστασιά που μού ‘ταξες;
πώς θα τη βρω
την ξελογιάστρα θύμηση
εκεί που συ την άφησες;
Δεκαπενταύγουστο έχουμε σήμερα
γιατί την άφησες;
Τη γνώρισα τη σκέψη σου
στο πόμολο της πόρτας κολλημένη,
συνέχισε να θολώνει τη γιαλάδα του μετάλλου
όταν χάθηκες…
ποτέ μου δεν τη σκούπισα.
Όταν βγεις μπροστά στον Πύργο το Λευκό
Δες τη σημαία περήφανα εκεί που κυματίζει
Τους γλάρους σαν πετούν τρελά στον ουρανό
και επιμένουν με κραυγές να ξεκουφαίνουν…
στάσου!
Τι κι αν ποικίλα με πολιορκούν
τα σκαμπανεβάσματά σου ΖΩΗ…
Τι κι αν διαρκώς με παιδεύεις
Μ’ απροσδόκητες αντιξοότητες!
Ξέρε το δεν είμαι έρμαιο
της Μοίρας μου… Εσένα!
Νους και Ψυχή με όπλισαν
μ’ εφόδια αξεπέραστα!
Τρέφω το πείσμα της Ψυχής
που ξέρει να γιατρεύει
πληγές π’ ανοίγουν
στο διάβα σου…
Πόση ομορφιά…
Αγαλλιάζει Νους, ψυχή
στο νεύμα τρυφερού ανέμου…
Στο χάδι του το ευγενικό
πώς τρεμουλιάζει η ίδια η ζωή!
Τα δέντρα αλαλιάζουν μεθυσμένα
κουβέντα στήνεται σε ύψος
και σε βάθος στα πράσινα
φυλλώματα…
στους πτερωτούς συντρόφους
στις όμορφες αθώες παρουσίες!
Ο Καζαντζάκης με το που γνωρίζει την ‘Οβραία’ Ραχήλ[1], την αποκαλεί ‘‘Mitkampherin’’ (Συμπολεμιστίνα), και θεωρεί ότι ‘‘οι Οβραίοι είναι το αλάτι της γης’’[2]. Η Ελένη Καζαντζάκη, γράφει κάποιες σκέψεις της για την Ραχήλ, για την οποία λέει, ότι παρόμοια με την Γαλάτεια και την αδερφή της Έλλη, έσπρωχναν τον Ν. Καζαντζάκη να αναλάβει πολιτικό αγώνα. Αντίθετα πιστεύει ότι η Έλσα Λάγκεν -επίσης Εβραία-, ‘‘…ένιωθε και σεβόταν τη φύση του”
Αναλογιστήκαμε ποτέ σε τι ωφελεί αυτή όλη η ενέργεια; Αναλογιστήκαμε από πού πηγάζει και προς ποια κατεύθυνση προορίζεται ή βαίνει; Κατά την ταπεινή μου γνώμη τίποτα δεν ωφελεί κανέναν άλλο εκτός της γνώσης. “μέγεθος δ΄ ἀναγκαῖον γνωρίζειν καὶ κίνησιν ᾧ καὶ χρόνον· ὥστε φανερὸν ὅτι τῷ πρώτῳ αἰσθητικῷ τούτων ἡ γνῶσίς ἐστιν·” (Αριστοτέλης).
Αναλογιστήκαμε όμως ποτέ σε τι ωφελεί αυτή όλη η ενέργεια που συσσωρεύτηκε στις σελίδες της Διασπορικής Στοάς; Αναλογιστήκαμε από πού πηγάζει και προς ποια κατεύθυνση προορίζεται ή βαίνει αυτή η ενέργεια; Άσχετα από το τι αντιλαμβάνεται κανείς η πανδαισία δημιουργίας στις σελίδες και το σύνολο των ωρών που χρειάστηκαν οι δημιουργοί να στήσουν τις ιδέες τους σε ψηφιακή μορφή περιλαμβάνει το εύρος της ενέργειας που περικλείεται. Ποιος επωφελείται λοιπόν από τα 1500 έργα που εμφανίζονται εδώ; Κατά την ταπεινή μου γνώμη τίποτα δεν ωφελεί κανέναν άλλο εκτός της γνώσης. “μέγεθος δ΄ ἀναγκαῖον γνωρίζειν καὶ κίνησιν ᾧ καὶ χρόνον· ὥστε φανερὸν ὅτι τῷ πρώτῳ αἰσθητικῷ τούτων ἡ γνῶσίς ἐστιν·” (Αριστοτέλης). Ακόμη και η τέχνη είναι κλάδος της γνώσης.
Το κρεμασμένο Ησυχαστήριο,
αρκεί.
Μαζί θ’ ανέβουμε
να δέσουμε ψυχή
εσύ κι εγώ!
Το οξυγόνο πλούσιο
θα μας αναφτερώσει
και σταυροφόροι
της Ύπαρξης εμείς,
θα μιλήσουμε της Πούλιας
στην Ανατολή της,
και θα φιλήσουμε
τον Αυγερινό,
στη Δύση του!
Κάποια καμπάνα
από το μακρινό παρελθόν
χτυπάει ακόμα αδύναμα στ’ αυτιά μου.
Η έρημη εκκλησιά
όπου το μισοτελειωμένο κερί
αγνό και μυρωδάτο
Το άσπρο σπίτι «εστέκετο εις τα περίχωρα των Πατρέων». Έτσι μήνυσε η Τασία στον αδερφό της τον Θανάση όταν του πρωτόγραψε για την αγορά του σπιτιού.
Ο Θανάσης είχε φύγει απ’ τα δεκάξι του για τη Νέα Υόρκη κι ενώ για δέκα χρόνια έστελνε κάθε μήνα χρήματα στις αδερφάδες του, μετά ούτε γράμμα ούτε γραφή. Οι δυο μεγαλύτερες είχαν καλοπαντρευτεί και τον είχαν ξεγράψει κι έμεινε η Τασία να μαζεύει τα δολάρια, αλλά μετά είπαμε, σταμάτησαν κι αυτά.
Η Τασία όμως δεν έλεγε να τον ξεχάσει. Ας μην απαντούσε πια στα γράμματά της, εκείνη συνέχιζε να του στέλνει τα νέα της κι εκείνα της γειτονιάς. Οι αδερφάδες της μέχρι να παντρευτούν και να φύγουν απ’ το δωμάτιο που έμεναν την είχαν «Τουρκίας νύφη», να τους πλένει και να τους σιδερώνει μέχρι να τυλίξουν η μία έναν υδραυλικό και η άλλη έναν μικροεργολάβο. Ο Θανάσης ήταν ο μόνος άνθρωπος που της είχε χαρίσει ένα πατρικό χάδι όταν έγδερνε τα τρυφερά της γόνατα στην αυλή. Ο μόνος που την είχε παίξει και της διηγούνταν παραμύθια για πρίγκιπες και μακρινά βασίλεια.
Πορτοκαλένια ‘ναι ντυμένα
τα έρημα τα ερωτευμένα,
πλατάνια, λεύκες και μυρτιές
κοιτιώνται μαραμένα.
A church bell
from the distand past
keeps sounding powerlessly
in my ears
The lonely church where the half-burnt candle
pure and fragnant
still stands by St Mamas’ icon
Diasporic Literature is continuing the tradition of a special edition of its periodical for the World Day of Poetry on March 21, as declared by the United Nations.
Η Diasporic Literature συνεχίζοντας μια πορεία άξιας αντιπροσώπευσης των ποιητών κατά την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης στις 21 Μαρτίου, όπως ανακοινώθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη εκδίδει αυτή την ηλεκτρονική προσπάθεια πενήντα-οκτώ ποιητών. Ατόμων που δεν μπορούν να ζήσουν δίχως τη δημιουργία, που δεν μπορούν να δημιουργήσουν δίχως ποίηση.
Μπαίνεις στο τρένο
όλοι με το κινητό
δεν υπάρχεις
Βγαίνεις στο δρόμο
όλοι κατηφείς
δεν υπάρχεις
Είναι οι καιροί
Κομμάτι δίσεκτοι…
«Πότε δεν ήταν άνθρωπε;»
Κυλούν οι μέρες δύσμοιρες
πιστή μου η κακουχία…
δεν βλέπω χάρη της χαράς
πρωί να λάμπει ο ήλιος,
μάτια να μου χαμογελούν
να με ζεσταίνει αγκάλη
χείλη… ν’ αποζητούν
τα έρημα τα δικά μου!
The old lady had never learned anything else in her life except to drop blessings from her lips, as if the blessings sustained her.
Her eyelash colour faded, her face was a mass of wrinkles. ” Daughter, give me the votive candle so I may light it, and may you reign like a queen one
day”.
On Sundays, in the courtyard under the vine, they’d turn on the radio.
“Daughter, bring the radio, and may you pick up soil and have it turned to gold
in your hands”.
Ο Οθέλλος ξαναγυρίζει του Ν. Καζαντζάκη, είναι θεατρικό έργο, γραμμένο σε πεζό λόγο και η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι η απλή δημοτική. Χαρακτηριστικό στοιχείο ως προς τη δομή του έργου, είναι ότι συμπεριλαμβάνει τρεις πράξεις. Εισαγωγικό σημείωμα στο τεύχος 848, έτος 1962, πληροφορεί ότι το θεατρικό ετούτο, παραχωρήθηκε από τη δεύτερη σύζυγο του Ν. Καζαντζάκη, Ελένη, στο περιοδικό Νέα Εστία και προφανώς ως εκείνο τον χρόνο, ήταν ανέκδοτο. Ο Παντελής Πρεβελάκης σημειώνει ότι το έργο γράφτηκε στην περίοδο 1936-1937 και το χαρακτηρίζει: “Comedie Πιραντελλικής νοοτροπίας”. Την ίδια περίοδο, ο Καζαντζάκης μεταφράζει για το Βασιλικό θέατρο, το έργο του Πιραντέλλο. Απόψε αυτοσχεδιάζουμε, το Φάουστ του Γκαίτε και πολύ πιθανόν, τον Οθέλλο του Σαίκσπηρ, σύμφωνα με την άποψη του Πρεβελάκη[4]. Η επίδραση των έργων αυτών, στο θεατρικό του Καζαντζάκη Ο Οθέλλος ξαναγυρίζει, είναι διαφανής.
Μετάφραση του έργου του