Τα σέα και τα μέα μου… Άρις Αντάνης (Εξαιρετικά αφιερωμένο στον αξιότιμο Υπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων) Προειδοποίηση: Αυτό…
Αναλογιστήκαμε ποτέ σε τι ωφελεί αυτή όλη η ενέργεια; Αναλογιστήκαμε από πού πηγάζει και προς ποια κατεύθυνση προορίζεται ή βαίνει; Κατά την ταπεινή μου γνώμη τίποτα δεν ωφελεί κανέναν άλλο εκτός της γνώσης. “μέγεθος δ΄ ἀναγκαῖον γνωρίζειν καὶ κίνησιν ᾧ καὶ χρόνον· ὥστε φανερὸν ὅτι τῷ πρώτῳ αἰσθητικῷ τούτων ἡ γνῶσίς ἐστιν·” (Αριστοτέλης).
Αναλογιστήκαμε όμως ποτέ σε τι ωφελεί αυτή όλη η ενέργεια που συσσωρεύτηκε στις σελίδες της Διασπορικής Στοάς; Αναλογιστήκαμε από πού πηγάζει και προς ποια κατεύθυνση προορίζεται ή βαίνει αυτή η ενέργεια; Άσχετα από το τι αντιλαμβάνεται κανείς η πανδαισία δημιουργίας στις σελίδες και το σύνολο των ωρών που χρειάστηκαν οι δημιουργοί να στήσουν τις ιδέες τους σε ψηφιακή μορφή περιλαμβάνει το εύρος της ενέργειας που περικλείεται. Ποιος επωφελείται λοιπόν από τα 1500 έργα που εμφανίζονται εδώ; Κατά την ταπεινή μου γνώμη τίποτα δεν ωφελεί κανέναν άλλο εκτός της γνώσης. “μέγεθος δ΄ ἀναγκαῖον γνωρίζειν καὶ κίνησιν ᾧ καὶ χρόνον· ὥστε φανερὸν ὅτι τῷ πρώτῳ αἰσθητικῷ τούτων ἡ γνῶσίς ἐστιν·” (Αριστοτέλης). Ακόμη και η τέχνη είναι κλάδος της γνώσης.
Ζούσαμε στο Αρκάτζι (Αργάκι), λίγο έξω από τη Μόρφου. Το πιο όμορφο σπίτι το είχε ο πάππους μου γιατί ήταν μες στες λεμονιές. Ετρέχναμε , εβγαίναμε πάνω στα δέντρα κι εκρέμουμασταν ανάποδα ,σαν τα λεμόνια. Βλέπω τον θαρρείς με το μακρύ μουστάκι και το ψάθενο καππέλο να ποτίζει. Εκαθίζαμε στον ίσκιο κι ετάιζε μας κατσικίσιο τυρί και ψωμί . Έδειχνε μας να φτιάχνουμε στεφάνια με τους αθθούς της λεμονιάς.
Δε θα μιλήσω για πράγματα που έχουν ήδη ειπωθεί από ποιητές, ‘μεγάλους’, ‘μικρούς’, ‘διάσημους’ και αντίθετα. Για ποιο λόγο άλλωστε; Όσοι ασχολούμαστε με τα τοιαύτα, τα γνωρίζουμε και δε θα ήταν φρόνιμο να τα επαναλαμβάνουμε.
Εμείς, οι νεότεροι ποιητές, και δη οι εκτός του ελλαδικού χώρου, Έλληνες, οι ζώντες δηλαδή εντός μιας από τις μικρές ελληνικές εστίες –μακρόθεν ‘της Μητρός Ελλάδας’, όπως μερικοί επιμένουν να επαναλαμβάνουν και με σεβασμό να τηρούν την παράδοση- έχουμε να τραγουδήσουμε άλλα τραγούδια, τα δικά μας. Αυτά αναμφισβήτητα είναι συνονθύλευμα αισθημάτων, ανθρώπου εν πρώτοις, Έλληνα δεύτερον και εκτός της Εστίας του τρίτον.
Ίδιοι δεν είναι οι άνθρωποι πια, ούτε οι τόποι. Μονάχα η αγωνία ίδια παντού. Κι ο ασυμμάζευτος φόβος. Η πρωτόφαντη τρέλα. Και η σκουριά. Διάχυτη.
Διερράγησαν τα ιστία, θερίζοντας. Ο χρόνος τον άνθρωπο δε δίδαξε, ούτε ο άνθρωπος τον άνθρωπο. Κι εδραιώθη η τάξη του χρήματος και της σύγχυσης. Τα ουρλιαχτά των λύκων η άλλη όψη της ζωής. Κέρινα εκμαγεία, κέρινες μάσκες, κέρινα πρόσωπα μας συντροφεύουν. Ύπνος βαθύς, μ’ αλλοπαρμένα όνειρα γεμάτος, μας τυλίγει. Πόνους αγιάτρευτους κουβαλάμε, μαρτυρολόγια σέρνουμε.
Η ζωή και το γράψιμο γίνονται αδιαίρετα στον ποιητή. Την λέξη χρησιμοποιώ και καλύπτω τον λογοτέχνη στο σύνολο που τον περιγράφει. Γίνονται, γιατί είναι διαδικασία αργή, ενός επαναλαμβανόμενου παρόντος που μεθοδεύεται από το μέγεθος που παίρνει το βίωμα στη ζωή.
Είναι δύσκολο να εξηγηθεί αυτή η σχέση σε όσους δεν την έχουν βιώσει και το μόνο που απομένει είναι η αλληγορία και ο συμβολισμός, για να εξηγηθεί… η αλληγορία και ο συμβολισμός. Είναι το ίδιο περίπου, όπως γίνεται και στη γλωσσολογία, όπου η γλώσσα χρησιμοποιείται για να εξηγηθεί… η γλώσσα. Στη γλωσσολογία υπάρχει ωστόσο η λέξη metalanguage, που είναι ακριβώς το μέσο, το μέσο που προσπαθώ να οικοδομήσω εδώ, να εξηγήσω την έννοια της μεγάλης λογοτεχνίας (ζωής) και της τέχνης του λόγου. Εδώ λέγεται απλά μια κριτική μελέτη.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι την τέχνη την επέβαλαν οι προϋποθέσεις της εργασιακής αναγκαιότητας και δραστηριότητας των ανθρώπων. Όσο αναπτύσσονται οι προϋποθέσεις αυτές, τόσο γίνονται και πιο δυνατά, πιο σίγουρα τα φτερά ανύψωσης της τέχνης.
Η τέχνη ακολουθεί τον άνθρωπο απ’ τα πρώτα του βήματα. Τον διαμορφώνει και διαμορφώνεται, τον αναπτύσσει κι αναπτύσσεται μαζί του. Σαν κυριότερο όργανο, σαν κυριότερο μοχλός, σαν αντανάκλαση του κοινωνικού γίγνεσθαι, συνδέεται άμεσα μ’ όλα τα φαινόμενα της ιστορικής του πορείας.
…η επιτυχία αυτού του βιβλίου έγκειται στο ότι ενώ διακρίνεται από μια πηγαία απλότητα- πολύ δύσκολο πράγμα αυτό- δεν λείπουν τα καλολογικά στοιχεία, δεν λείπουν οι «απερίγραπτες σε περιγραφικότητα περιγραφές», συγγνώμη για την παρήχηση της λέξης, δεν λείπουν οι ωραίες παρομοιώσεις και οι πετυχημένες μεταφορές.
Η γέννηση ενός ανθρώπου, είναι χαρά μεγάλη και βαθιά, ελπίδα και αγαλλίαση, καθώς αυτός είναι ο τρόπος τον οποίο επινόησε η Φύση για να κρατά καλά η διαιώνισή του.
Σαν φθάνει νεογέννητος, πολυαγαπημένο-καμάρι των γονιών του, και από συλλήψεως καλά προστατευμένος, λαμπρύνει τη ζωή τους, ενθαρρύνει τους αγώνες και τις προσπάθειές τους, για την όποια γενική, παρούσα και μέλλουσα βελτίωσή τους, καθώς το μωρό-άνθρωπος που έχει καταφθάσει αποτελεί εγγύηση για τη συνέχεια της διατήρησης ή διαρκούς πανηγύρεως της ζωής.
Μετάφραση του έργου του