Ακρίτες – Διγενής
Ποντιακή Ακριτική Ποίηση
Γράφει ο
Πάνος Καϊσίδης
Ο Στάθης Αθανασιάδης (1898 – 1978) έγραψε τη μελέτη «Ακρίτες – Διγενής – Ποντιακή Ακριτική Ποίηση» και την εξέδωσε σε βιβλίο η Εύξεινος Λέσχη Βέροιας, το 1978, τη χρονιά, δηλαδή, του θανάτου του συγγραφέα. Τον πρόλογο τον είχε έτοιμο ο Στάθης Αθανασιάδης από τον Μάρτιο του 1976.
Αν προσέξει κανείς τον τίτλο, διαπιστώνει αμέσως ότι ο Στάθης Αθανασιάδης χωρίζει με παύλες τις λέξεις Ακρίτες, Διγενής, Ποντιακή Ακριτική Ποίηση, εννοώντας ότι όλα αυτά, ενώ έχουν κάποια σύνδεση, ωστόσο είναι ξεχωριστά θέματα και ως τέτοια θα πρέπει να διακριθούν και να αναλυθούν. Στον πρόλογο του βιβλίου, που δημοσιεύεται στη συνέχεια, ο Στάθης Αθανασιάδης, εκφράζοντας την πικρία του για το γεγονός ότι τα ελληνικά εγκυκλοπαιδικά λεξικά αγνοούν την ποντιακή ακριτική ποίηση, αναφέρει ότι δεν γράφουν «ούτε για την καταγωγή του Διγενή και τις Ποντιακές παραδόσεις γι’ αυτόν». Από μια μεριά έχει δίκιο ο Στάθης Αθανασιάδης να καταγγέλλει εκείνους τους διανοούμενους, που αγνοούν ό,τι αναφέρεται στον Πόντο και μάλιστα τα ακριτικά τραγούδια των Ποντίων, και από την άλλη κάνει ένα σοβαρό λάθος, παρασυρμένος, προφανώς, από κάποιους Πόντιους διανοούμενους, που, θέλοντας να βρίσκονται «μέσα στα πράγματα» και «να μιλάνε για σπουδαία και τρανά», ταυτίζουν τους Πόντιους Ακρίτες με τον Διγενή Ακρίτα των Κρητών και κάπως των Κυπρίων, που είναι και πιο γνωστοί. Γιατί Πόντιος Διγενής Ακρίτας δεν υπήρξε ποτέ. Αν υπήρχε, θα τον ανάφερε έστω και ένα ποντιακό ακριτικό τραγούδι.