Εξακολουθείς να υπάρχεις μέσα μου,
πλατωνικός στην εγκάρδια αγάπη
θρυμμάτισμα κάθε ονείρου,
στρίμωγμα της ψυχής ως ενοχή,
κλείσιμο και στην έξοδο κινδύνου.
Συνεχίζεις να είσαι εντός μου
ως ιδέα, ως κτίσμα, ως μπιενάλε,
ΕΝΙΚΟΣ
Δεν τελειώνεις με την Ποίηση
Δεν τελειώνεις με τους Ποιητές
Πάντα θα περιμένουν
τον καιρό
Singular
You don’t come to an end with Poetry
You don’t come to an end with the Poets
They will always wait
the weather
Τὴν ὥρα τῆς ἐξέγερσης θέλεις νὰ γράψεις
μὰ ἡ Μούσα εἶναι δεμένη,
ξαπλωμένη στὴν κεντρικὴ πλατεία
γιὰ νὰ τὴν ποδοπατήσουνε τὰ πλήθη.
Ἒτσι κι ἀλλιῶς κανένας στίχος δὲ χωρᾶ
τὴ δρασκελιὰ τῆς Μοίρας
Το χωριό μου ειν’ ολόκληρο δικό μου,
γιατί δεν έχω σπιθαμή στο μερτικό μου.
Όλος ο τόπος κι όλη η γης αλλού ανήκει,
μα το τοπίο είναι δικό μου, δίχως νοίκι.
Γιομάτη από πίκρες και από γλύκες,
ζωή μου, εσύ ήρθες ξάφνου και με βρήκες
και παρόλο που δραχμή δεν σου χρωστάω,
από τα βάθη της καρδιάς σ’ ευχαριστάω.
Φεύγει ο Αύγουστος, γλιστρά
μες στα μελτέμια της ψυχής μου
λύνει τους κάβους
αρμενίζει στ’ ανοιχτά.
Τις λέξεις βάφει με το μωβ
της θύμησής μου
ένα τραγούδι αποκοιμιέται
στα βαθιά!
Μια μπάντα πήγαινε σε επαρχιακό παραλιακό δρόμο.
Έπαιζε εμβατήρια. Ένα παιδάκι δεκατέσσερω χρονώ,
με φαρδύ καπέλο και παλιά ρούχα της μουσικής
που έπαιζε τρομπόνι, δεν είδε τη στροφή του δρόμου.
A band on a provincial coastal road
was performing march. A fourteen-year-old boy,
with a wide hat and old clothes for musicians
playing a trombone, didn’t see the road turn.
Οι «Στιγμές από το ρεπερτόριο του θανάτου» είναι η 5η ποιητική συλλογή του Θοδωρή Βοριά. Εκεί βρίσκονται κάποιοι από τους θανάτους που συνθέτουν τη ζωή μας. Αυτοί οι θάνατοι, οι «καθημερινοί», οι πιο επώδυνοι, συνθέτουν το ρεπερτόριο που τελειώνει με τον φυσικό μας θάνατο. Είτε αναγκαστικά είτε από επιλογή μας γράφουμε κάθε τόσο τον επίλογο σε κομμάτια της ζωής μας. Τέτοια κομμάτια της ζωής έγιναν ανιλίνες και χαϊκού στις 16 σελίδες του βιβλίου που κυκλοφόρησε ελεύθερα στο διαδίκτυο τον Σεπτέμβριο του 2018.
Τόση έρημος,
λες,
πού πήγε;
Και τώρα δυο κόκκοι άμμου
σ’ αυτήν την κλεψύδρα…
Και τρέχεις έντρομος,
μέσα στη νύχτα
να ψάξεις το ποδήλατο
που σου κλέψανε παιδί.
Μισόγερτα παράθυρα, με λευκοσκισμένα
κουρτινάκια,
ίσα να περνά το βλέμμα απ’τη δαντέλλα τους!
Ένα χάδι ανάσας πάνω στο γιαλί κι
οι μνήμες γράφονται στο κοίταγμα!
Άλλες τόσες στο βούρκωμα, που
αφήνει ο γερο-χρόνος στα πόμολα της φθοράς,
αγκαλιά με τ’άγγιγμα των χεριών
πάνω στην ύλη!
Σου στέλνω γράμμα νοερό
εκεί ψηλά που είσαι
να σου μιλήσω να σου πω
πόσο πολύ σ’ αγάπησα!
Το ξέρω υπήρξανε στιγμές
που κάκιωσα μαζί σου
και ως εσύ μου θύμωνες
το βλέμμα σου χαμήλωνες
που σιωπηλά μιλούσε…
DE PROFUNDIS
Aν σου απλώσω
τις πληγές μου στο χαρτί
θα τις διαβάσεις;
ΘΗΤΕΙΑ
Σήμερα πάλι
θα σκοτώσω μια μέρα.
Πόσες μου μένουν;
The Man of God is drunken without wine
The Man of God is sated without meat
The Man of God is rapturous, amazed
The Man of God has neither food nor sleep
The Man of God is a king beneath a humble cloak
The Man of God is a treasure in a ruin
The Man of God in not of wind and earth
The Man of God is not of fire and water
Ένα ρητό του Ηράκλειτου, του τρισμέγιστου και πρώτου των αρχαίων φιλοσόφων, του οποίου ούτε το δέκα επί τοις εκατό των φιλοσοφικών ρήσεων δεν έχουμε στη διάθεσή μας, διδάσκει περισσότερα απ’ ότι έχουμε διδαχτεί μέχρι σήμερα. Και είναι κρίμα το ότι κάθε του λέξη δεν αποτελεί τη δεύτερη φύση μας ή δεν της αποτίνουμε την πρέπουσα σημασία. Μήπως στο “σύγχρονο” αυτό κόσμο αρέσκουμε να πιστεύουμε στη σύμπτωση, στα ευχολόγια, στην τύχη;
Πριν μερικά χρόνια επανέλαβα το ίδιο ρητό σε άρθρο μου, αντιγράφοντας πιστά τον φιλόσοφο και όπως περίμενα δεν υπήρξε αντίδραση από αναγνώστες. Ούτε τώρα δεν αναμένω αντίδραση. Είμαι εξοικιωμένος με το αποτέλεσμα, δεν έχω απαιτήσεις ούτε φρούδες αναμονές. Αλλά πώς μπορώ να κρύβω κάτι που γνωρίζω ότι οπισθοδρομεί την ανθρωπότητα σύμφωνα πάντα με τα προσωπικά μου πιστεύω;
Αυτές τις μέρες χρειάστηκε να τα ξεσκονίσω και πάλι εκείνα που είχα διαβάσει στον “Φαίδωνα” του Πλάτωνος καθώς και του Επικούρου “Περί ψυχής”. Έμεινα εντελώς ικανοποιημένος με την ανάγνωση, εκτός από κάποιο βασικό σημείο στο “Φαίδωνα” που δεν συμφωνώ, όχι επειδή είμαι λογικότερος, ή ότι θέλω να αντιτίθεμαι ή ότι επιθυμώ να επιδειχτώ και με κάθε σεβασμό προς τον μέγιστο των μεγίστων φιλόσοφο της αρχαίας Ελλάδας, απλά όμως δεν καταλαβαίνω αυτό το βασικό σημείο στο οποίο στηρίζει ο Πλάτωνας όλη τη θεωρία του περί ψυχής. Άλλωστε ο X. Θεοδωρίδης αναφέρει ότι ο θάνατος είναι κοινό θέμα θρησκείας και φιλοσοφίας και απ’ αυτόν εξουσιάζεται σε μεγάλο βαθμό ο στοχασμός των ανθρώπων. Κατά συνέπεια το ενδιαφέρον μου χτύπησε κόκκινο.
Περάσαμε το ένα τρίτο της ζωής μας
σε αίθουσες δημόσιας αναμονής
κοιτάζοντας τα παπούτσια του μπροστινού μας
κλωτσώντας το μέλλον μας
σε θυρίδες δίχως φως
Το άλλο τρίτο
σε λάθος ανθρώπους το ξοδέψαμε
σε συναισθήματα δίχως αξία
και σε φιλίες χωρίς αντίκρισμα κανένα
Μέσα απ’ τις στάχτες
– Φοίνικας θ’ αναστηθεί –
η Ρωμιοσύνη!
Απ’ τα πιστεύω
των ενδόξων προγόνων
μην ξεστρατίσεις!
Δεν ξεχνώ
την ώρα που έσχισε το μαντάτο
Το θλιβερό εκείνο πρωινό
Κραυγή οργής για πραξικόπημα
Παύση ατέρμονη
Σε τούτη τη γη τη ματωμένη
Πώς να χωρέσει ο στεναγμός
σε ξύλινο μολύβι,
όλο το μπλε της θάλασσας
σ’ένα φτωχό χαρτί.
Πώς να πιαστεί το βλέμμα σου
μες στο μαβί του ήλιου
και ν’ακουστεί βαθιά φωνή
στου αγέρα τη ριπή.
έτσι μεγαλώσαμε
μέρες βουτηγμένες προσμονές
σε κουταλάκια του γλυκού
βανίλια υποβρύχιο
ραδιοφώνου παράσιτα
αφιερώσεις σε όνειρα πειρατικά
ρητορείες, ψευτοπολιτική
δήθεν αριστεροί, δήθεν σωσίες
δήθεν φιλοπάτριδες ή ορθολογιστές
Σαν κυνικός φιλόσοφος ψάχνω μ’ ένα λυχνάρι
να βρω πράγματα ανύπαρκτα, αλλά, πού τέτοια χάρη!
Ψάχνω να βρω ένα άνθρωπο που άνθρωπος να είναι.
Ψάχνω να βρω έναν τρανό, θηρίο να μην είναι.
Ψάχνω να βρω έναν άρχοντα Θεό μέσα του να ’χει.
Κυρίες και Κύριοι, εξομολογούμαι το κρίμα μου.
Σας δηλώνω επισήμως ότι αμάρτησα.
Παρερμήνευσα την εντολή Του.
Και Τον παράκουσα…
Κυρίες και Κύριοι, απολογούμαι ενώπιόν σας.
Θέτω τον εαυτό μου υπό την κρίση σας.
«Αγαπάτε…αλλήλους», Εκείνος είχε πει.
Και δεν το τήρησα.
Τρία από τα δεκαοκτώ κομμάτια βασισμένα στο βιβλίο της Ευαγγελίας Πεχλιβανίδου “Προσφυγιά – Αρμονίας Κατάλυση” τα οποία παρουσιάστηκαν σε συναυλία στην αίθουσα τελετών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Αυτό το πιάτο από παλιά πορσελάνη
ήτανε κάποτε του παππού
Το τοποθετούσαμε στην κεφαλή του τραπεζιού
Έτρεχε η γιαγιά με τεμενάδες
να προσκυνήσει τα πενήντα χρόνια γάμου
αφήνοντας κάθε φορά τον ασπασμό της σε σχήμα κουταλιού
γλυκό να εφάπτεται στην πορσελάνη
Ο παππούς άγγιζε πάντα με την άκρη του δακτύλου του το πιάτο
Κίνηση κτητική
Προληπτική
Κοίταζα στο βάθος των ταξιδιών
μια ανάμνηση χαμένης εφηβείας…
Να μιλά το βλέμμα,
να βυθίζεται στις ρίζες,
εκεί που ξεκινά το νερό τη φυλή του…
Εν αρχή ην ο Λόγος. Ο Λόγος κι εσύ εντός του.
Απ’ το πρώτο αρχέγονο ηλιογέννημα, προαιώνια,
ανταμοπάλλονται στο στήθος σου
η αγάπη και το φως Του Δημιουργού.
Μέλι και γάλα κι οξυγόνο. Βύζαγμα ζωής.
Από τότε. Με το πρώτο ιδωμένο φως και με το δοξάρι του ήλιου,
μελωδείς την ελπίδα και τη ζωή στις χορδές της ψυχής.
Τις καμπάνες των αστεριών που θ’ ανατείλουν ηχείς στα σπλάχνα σου,
μπουμπούκια της άνοιξης που, σαν γεννηθούν,
μες στον κόρφο σου αψηλώνουν να φτάσουν τον ήλιο.
Πρωτομαγιά μου! Εγώ θα σου πλέξω το στεφάνι της ξεγνοιασιάς και το παινάδι της ομορφιάς σου, της ανοιξιάτικης… Εγώ θα γεμίσω το καλάθι της εκδρομής με λαγάνες ελιές και χαλβά… για τη γιορτή σου τη γενέθλια. Εγώ θα τρέξω σαν παιδάκι και θα μαζέψω αγριο – παπαρούνες νιοσκασμένες από το κουκούλι τους, λευκές και κίτρινες άγριο-μαργαρίτες και μαβί μολόχα για να ζηλέψουν τα λουλούδια του ανοιξιάτικου κήπου, που το ανθρώπινο χέρι κατά μίμηση του θεϊκού -δεν είναι ύβρις!- οριοθετεί την έκταση, την επέκταση, το ύψος του άνθινου κορμού και το βάθος της ρίζας του, που χωρίζει και ξεχωρίζει τα άνθινα είδη, που διακρίνει τα χρώματα, τα αρώματα και την εμφάνιση και τα ταξινομεί…
We adored this Earth so, my Lord
with a love that I am afraid what is waiting us as we depart
is to find our minds thinking only of her
always running back to our own village
I, the most perfect syllable in the world.
It encapsulates me and all that is mine
And all that I perceive or have perceived,
All that I encountered or experienced, the
Totality of my existence and its meaning
To me and the ripples of its influence, little
Or large, on the world around it, completely
Ensconced within this one tiny utterance
That takes a fragment of a moment to
Attain its meaning in its full complexity
That mocks at any naive attempt on the
Part of the “Categorizers” to encumber it
With a fixed definition or to decipher its
Ever variable, ever evolving, ever fluid
Semantics. Definition may bring solace
To the rationalists, but it brings not Truth.
Is this the red that should have been
dispersing art on a painter’s canvas?
Is it the red that matadors withhold from charging bulls,
perhaps to spur the fire on a fare lady’s smile?
Τι τάχα, αν όλοι σε είπαν, μια φορά, προδότη
και τ’ όνομά σου ανατριχίλες φοβερές
και σιχασιά σκορπάει ολόγυρα, Ισκαριώτη,
εγώ, προδότη, σε φωνάζω, δυό φορές.
Τη μια, γιατί στων άδικων το γλιδερό σινάφι
με ατιμία παράδωσες τον ώριο αγωνιστή,
με ψεύτικο φιλί, για μια αδραξιά χρυσάφι,
σαν κάποιον κλέφτη, σαν φονιά και σαν ληστή.
Μετάφραση του έργου του